Het pensioenfonds moet allerlei belangrijke beslissingen nemen, bijvoorbeeld over maatschappelijk verantwoord beleggen en over de nieuwe pensioenregels. Dat is het werk van het bestuur. Mohamed El Morabet, persoonlijk adviseur en lid van de ondernemingsraad van de Volksbank, wil er meer over weten en gaat in gesprek met Sybrand Nauta, directeur van het pensioenfonds.

Mohamed: ‘Waarom ben je bij een pensioenfonds gaan werken?’

Sybrand: ‘Ik beschouw mezelf als een betrokken persoon, ik wil graag een bijdrage leveren aan maatschappelijke thema’s die me ook persoonlijk raken. Mijn eerste baan was bij een pensioenfonds en ik heb ook bij een vakbond gewerkt. Ik wil mijn stinkende best doen om ervoor te zorgen dat deelnemers een goed pensioeninkomen krijgen: een boterham met liefst ook beleg erop. Dat sociale drijft me, het gaat om mensen. Dat zal je trouwens aanspreken, want jij zit in de OR.’

Mohamed: ‘Ja, ik voel me verantwoordelijk voor het bedrijf waar ik werk. Dat klinkt als een cliché, maar voor mij werkt dat zo. Ik zeg vaak dat ik niet bij een bedrijf werk, maar bij een familie. En voor je familie moet je zorgen. Ook nu we naar een nieuw pensioenstelsel gaan. Wat is jullie rol daarin?’

Sybrand: ‘De inhoud van de regeling en de premie is vooral de verantwoordelijkheid van de sociale partners. Bij de Volksbank gaan we binnenkort studeren op de nieuwe regeling. Je moet dan denken aan je ambitie, de beleggingsrisico’s die je wilt nemen, de balans tussen collectief en individueel en de premie die daaruit rolt. Wij zitten daar aan tafel als kennispartner, we stellen onze deskundigheid beschikbaar. Voor Athora geldt dat de werkgever een eindbod heeft gedaan dat door de vakorganisaties niet is geaccepteerd. Er komt dus geen tussentijdse wijziging. Uiteraard houden we de deelnemers op de hoogte.

Mohamed: ‘Die communicatie is natuurlijk heel belangrijk, ik merk gelukkig dat het pensioenfonds meer doet om bijvoorbeeld jongeren aan te spreken. Voor mij duurt het nog zo’n 44 jaar voor ik met pensioen ga, maar ik weet dat je je er niet vroeg genoeg in kunt verdiepen. Een goede voorbereiding is het halve werk. Al hoeft dat natuurlijk niet elke dag.’

Sybrand: ‘En dat geldt straks zeker voor het nieuwe pensioenstelsel. Deelnemers krijgen meer verantwoordelijkheid, moeten persoonlijke keuzes maken, bijvoorbeeld als het gaat om beleggingsrisico’s. Neem je meer risico, dan kun je een hoger rendement halen, maar je kunt ook dieper door het ijs zakken. Daarom is communicatie essentieel. Met informatie waar je echt iets aan hebt, op het juiste moment en in de vorm die bij je past. We hebben de verplichting om uit te leggen waarom we doen wat we doen. En ook om van de deelnemers te horen wat zij vinden en willen, bijvoorbeeld qua risicobereidheid. We moeten deelnemers goed begeleiden, en helpen om weloverwogen en verantwoorde keuzes te maken. Voor ons als pensioenfonds en voor onze deelnemers is het daarnaast belangrijk, dat de uitvoering ervan niet te duur wordt. Want elke euro die je daaraan uitgeeft, kun je niet aan pensioenen besteden.’

Mohamed: ‘Een ander actueel thema is verantwoord beleggen. Denk aan duurzaamheid, aan het klimaat, aan mensenrechten. Ik snap dat het best ingewikkeld is, daarom moet je er als pensioenfonds ook juist veel energie en tijd in steken. Ik wil graag weten hoe mijn pensioen is opgebouwd en dus ook waarin het pensioenfonds belegt, zodat ik er later met een goed geweten gebruik van kan maken.’

Sybrand: We hebben de ambitie om zo groen en duurzaam mogelijk te beleggen en daar horen mensenrechten natuurlijk ook bij. Op basis van die ambitie zijn we nu bezig om er in de praktijk handen en voeten aan te geven en daar willen we ook transparant in zijn. We sluiten bepaalde bedrijven en landen uit en we gaan ook de dialoog aan met bedrijven waarin we beleggen en we maken gebruik van ons stemrecht op aandeelhoudersvergaderingen. Onlangs hebben we ons jaarverslag over maatschappelijk verantwoord beleggen uitgebracht, maar onze ambitie reikt verder, we willen volgende stappen zetten. Daarin past ook de overgang naar een andere vermogensbeheerder, die juist sterk is op het gebied van duurzaamheid. Dus ik verwacht dat onze score gaat verbeteren, ook vergeleken met andere pensioenfondsen.’

Mohamed: ‘Mijn eigen morele kompas is best gevoelig afgesteld, ik denk al gauw: daar wil ik niks mee te maken hebben. En de wereld staat op z’n kop, het is echt een zootje, hoe ga je daarmee om?’

Sybrand: ‘Ik snap de ongerustheid, ik zie het ook allemaal gebeuren. Wij beleggen via fondsen heel beperkt in Rusland en Oekraïne, respectievelijk 0,2% en 0,3% van onze totale portefeuille. Die Russische beleggingen willen we wel van de hand doen, maar vanwege de sancties is de handel erin nu verboden. Dus we willen er wel vanaf, maar op dit moment kan dat niet. Zodra het kan, doen we het alsnog.

De oorlog in Oekraïne heeft ook een sterk effect op de prijs van fossiele brandstoffen, dat merk je aan de pomp en aan je energierekening. De prijzen gaan door het dak en je zou daar als belegger een graantje van kunnen meepikken. Door onze duurzame ambitie - en daarmee de afbouw van fossiele beleggingen - profiteren wij daar maar beperkt van mee.’